O nas

Obóz Ornitologiczny „Kaliszany” zorganizowano po raz pierwszy w roku 1993 na terenie Małopolskiego Przełomu Wisły na Lubelszczyźnie, a prace nieprzerwanie każdej jesieni trwają do dziś.

Obozowisko 1995, foto M. Zimowski

Obozowisko 2006, foto B. Żyła

Obozowisko 2009

Obozowisko 2019

Prace prowadzone są na wyspie w dolinie rzeki Wisły w trakcie jesiennej wędrówki ptaków koło miejscowości Kaliszany Kolonia w gminie Józefów nad Wisłą. Ptaki chwytane są w sieci ornitologiczne w ilości 40-60 o łącznej długości ponad 500 m wzdłuż ścieżek o długości ponad 1,2 km i pułapki tunelowe o metalowej konstrukcji, powleczone siatką. Sieci rozstawiane są głównie w zakrzewieniach, zadrzewieniach i na otwartych przestrzeniach na wyspie, ale też czasem na pobliskich wysepkach i łachach piaszczystych.

Sieci na wyspie, foto B. Żyła

Sieci na łasze piaszczystej

Pułapka tunelowa - "wacek"

Obozowisko znajduje się nad brzegiem Wisły z przepięknym widokiem na rzekę i łęg. Nie ma tu stałych budowli, ani żadnych udogodnień cywilizacyjnych. Każdego roku potrzebny do życia sprzęt przewozi się przez kanał lub spławia Wisłą i instaluje na wyspie, by po wszystkim zwinąć go i złożyć w bezpiecznym miejscu. Na kolejny rok zostają tylko drewniane konstrukcje i niektóre przedmioty niszczone czasem przez rzekę. Mieszka się w namiotach, korzysta z kuchenki gazowej i ogniska, a wodę do picia przynosi z pobliskiej miejscowości.

Obóz od strony nurtu Wisły

Widok na Wisłę i łęg

Zachód słońca nad Wisłą

Głównym Organizatorem Obozu jest Robert Rudolf. Współorganizatorami są: Sekcja Przyrodnicza Koła Naukowego Biologów i Hodowców Zwierząt UP w Lublinie, Studenckie Koło Naukowe Biologów UMCS, Zakład Ochrony Przyrody UMCS, Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych, Stowarzyszenie "Nadwiślański Świt", Oddział Terenowy Fundacji Akcja Bałtycka - Kaliszany. Co roku w pracach Obozu uczestniczy około 100 – 200 osób, głównie z terenu Lubelszczyzny, jak również z innych części Polski. Uczestnikami są ornitolodzy, przyrodnicy, amatorzy i profesjonaliści, osoby nie związane bezpośrednio z ptakami i przyrodą, mężczyźni, kobiety i dzieci.

Uczestnicy Obozu 2007

Uczestnicy Obozu 2019

Wyspa Kaliszańska została „odkryta” w latach 80-tych. Wtedy pojawili się pierwsi ornitolodzy, którzy zafascynowani obecnością ptaków, jak i krajobrazem nastawiali się głównie na obserwacje, dopiero później na obrączkowanie. Początki były trudne, mieli kilka sieci, a pułapki na ptaki siewkowate tkali sami. Ptaków chwytano niewiele i nieregularnie. W sposób ciągły prace w Kaliszanach trwają od 1993 roku. Przez pierwsze 4 lata chwytano przeważnie ptaki wodno-błotne i w mniejszej ilości wróblowate. W dalszych latach zmieniło się siedlisko, łachy i wyspy porośnięte niewielka roślinnością pozarastały, zaczęło pojawiać się mniej ptaków siewkowych. W związku z tym przesunięto czas trwania Obozu na sierpień – październik i zaczęto chwytać więcej wróblaków i tak to wygląda obecnie. Samo obozowisko również zmieniło swoje miejsce, ze środka wyspy na jej brzeg i bliskość nurtu Wisły.

Stacja badawcza Obóz Ornitologiczny w Kaliszanach współpracuje z Programem Badawczym Akcja Bałtycka, została włączona do Krajowej Sieci Stacji Obrączkowania Ptaków (KSSOP) oraz działa w ramach europejskiej sieci SE European Bird Migration Network (SEEN).
 

Mapa KSSOP na zewnętrznym linku.

KSSOP jest siecią naukową stacji obrączkowania ptaków działających na terenie Polski. Dnia 9 czerwca 2017 roku weszła w życie umowa podpisana przez Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet w Białymstoku, Śląskie Towarzystwo Ornitologiczne, Stowarzyszenie Carpatica, Fundację Akcja Bałtycka (Oddział Terenowy Fundacji AB Kaliszany) powołująca tą sieć.

Cele KSSOP
Do najważniejszych należą:

• ujednolicanie metod prowadzenia badań
• wymiana danych naukowych i doświadczeń
• prowadzenie wspólnych projektów badawczych i wspólne publikowanie wyników
• prowadzenie Wielkopowierzchniowego Monitoringu Ptaków Wędrownych

Nieformalnie sieć powstała 29 listopada 2013 na mocy Deklaracji Powołania KSSOP przegłosowanej przez przedstawicieli 4 zespołów organizujących pracę terenowych stacji obrączkowania ptaków. Skład KSSOP został poszerzony o kolejny zespół na I Spotkaniu Tymczasowego Komitetu Założycielskiego KSSOP w dniu 16 lutego.
Na mocy Deklaracji Powołania KSSOP powstał Tymczasowy Komitet Założycielski, którego zadaniem było doprowadzenie do formalnego ukonstytuowania się KSOOP.
Skład Tymczasowego Komitetu Założycielskiego KSSOP:
dr inż Jarosław K. Nowakowski
mgr inż. Robert Rudolf
mgr Małgorzata Pietkiewicz
mgr Sławomir Springer
Rafał Siuchno

W skład KSSOP wchodzą:

• Akcja Bałtycka (Terenowe Stacje Obrączkowania Ptaków Bukowo-Kopań, Mierzeja Wiślana i Hel)
• Akcja Carpatica
• Akcja Siemianówka
• Obóz Bukówka
• Obóz Ornitologiczny w Kaliszanach
• Stacja Obrączkowania Ptaków Rakutowskie

Sieć SEEN zrzesza instytucje zajmujące się badaniem wędrówek ptaków, ornitologiczne stacje badawcze, placówki uniwersyteckie, organizacje ochrony przyrody, jak również inne grupy zajmujące się badaniem wędrówek ptaków. 

Obóz Ornitologiczny w Kaliszanach przystąpił do projektu Ekomuzeum Lubelszczyzny "Żywa Tradycja" zrzeszającego 31 obiektów rozproszonych w zachodniej części województwa lubelskiego tworzących sieć niezwykłych atrakcji turystycznych.